Một số bài thuốc trị mụn trứng cá

Một số bài thuốc trị mụn trứng cá

Lương y Nguyễn Hùng
Theo Sức khỏe & Đời sống

Nhiều người cho rằng, bệnh trứng cá là một chứng “nhiệt”, cứ dùng một số vị thuốc “mát” của Đông y uống vào là có kết quả. Nói như vậy chỉ đúng một phần, mà chưa thật chính xác. Đúng là nguyên nhân chủ yếu gây nên bệnh trứng cá là do “nhiệt độc” - bao gồm “nội nhiệt” và “ngoại nhiệt”.

Tuy nhiên, bệnh trứng cá còn do những nguyên nhân khác gây nên, như do “thấp nhiệt”, “đàm thấp”, “huyết ứ”, “mạch xung, nhâm bị mất điều hòa”... gây nên.

Mặt khác, một phương thuốc Đông y có thể chữa khỏi bệnh cho người này, nhưng không có tác dụng với người khác, thậm chí còn có thể gây tác dụng phụ. Vì vậy, muốn chữa khỏi bệnh, cần căn cứ vào những chứng trạng cụ thể, kết hợp với đặc điểm về thể tạng của mình, mà sử dụng phép chữa và phương thuốc thích hợp. Đông y gọi như vậy là “biện chứng luận trị”.

Mụn trứng cá có nhiều dạng: mụn nhỏ, mụn to, mụn đầu đen, mụn mưng mủ (viêm tấy, ấn đau), mọc bọc (viêm sâu hơn và bọc mủ ở sâu), mụn mạch lươn (với các bọc mủ liên kết với nhau và có đường thông nhau), mụn trứng cá đỏ (giãn mạch, hình thành những “sợi chỉ đỏ” trên một vùng da đỏ, trên đó rải rác mụn trứng cá)... Theo Đông y, hình trạng, tính chất và vị trí phát sinh mụn trứng cá là những “tín hiệu đặc biệt” phản ánh tình trạng sức khỏe của cơ thể.

Dưới đây là một số phương thuốc mà nhiều người đã áp dụng có kết quả tương đối tốt. Tuy nhiên, mỗi bài thuốc đều có những phạm vi ứng dụng nhất định. Bạn nên căn cứ vào chứng trạng cụ thể của mình để lựa chọn và sử dụng cho thật thích hợp.

Tỳ bà thanh phế ẩm gia giảm

Thành phần: Tỳ bà diệp 12g, sinh địa 15g, tang bạch bì 12g, xích thược, địa cốt bì, đan bì, hoàng cầm, sinh sơn chi (sơn chi để sống) mỗi vị 10g; sinh thạch cao 30g, bạch hoa xà thiệt thảo 30g, sinh cam thảo 6g. Sắc uống mỗi ngày một thang.

Tác dụng: Tả phế thanh nhiệt, lương huyết giải độc.

Ứng dụng: Thích ứng với trường hợp mụn trứng cá do “phế nhiệt” (tang phế bị nhiệt) gây nên, biểu hiện bởi các triệu chứng: mụn thường xuất hiện trên má và trên trán. Đầu tiên những nốt sần, rồi viêm tấy, đỏ, đau, có cảm giác nóng rát. Đồng thời kèm theo những triệu chứng toàn thân như mặt đỏ bừng từng cơn, đầu lưỡi đỏ tía, rêu lưỡi vàng mỏng, mạch sác (đập rất nhanh, trên 80-90 lần/phút).

Nhân trần cao thang gia giảm

Thành phần: Sinh địa 15g, xích thược 10g, nhân trần 30g, sinh sơn chi 10g, hoàng cầm 10g, hoàng bá 10g, đại hoàng 10g (cho vào sau), bồ công anh 20g, sinh ý dĩ 30g, xa tiền thảo 15g, sinh cam thảo 6g. Sắc nước uống mỗi ngày một thang.

Tác dụng: Thanh nhiệt hóa thấp thông phủ.

Ứng dụng: Thích ứng với trường hợp mụn trứng cá do “thấp nhiệt” gây nên, biểu hiện bởi các triệu chứng: mụn thường xuất hiện ở khu vực phía dưới hai má và ở cằm, phần da bị tổn thương đỏ ửng, có những đốm đỏ, nốt sần, hoặc mưng mủ, ngứa cục bộ. Đồng thời kèm theo những triệu chứng toàn thân như bụng đầy trướng, kém ăn, họng khô, miệng háo, đại tiện táo, tiểu tiện sẻn đỏ, chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng nhớt, mạch hoạt sác (nhanh, chạy lúc nhúc như chuỗi hạt châu).

Tứ quân tử hợp nhị trần thang gia giảm

Thành phần: Đẳng sâm 10g, phục linh 12g, bạch truật 10g, sơn dược 12g, bán hạ chế 6g, trần bì 10g, bạch giới tử 10g, đan sâm 15, xa tiền tử 10g (gói lại), bạch hoa xà thiệt thảo 15g. Sắc nước uống mỗi ngày một thang.

Tác dụng: Kiện tỳ hóa đàm, lợi thấp thanh nhiệt.

Ứng dụng: Thích ứng với trường hợp mụn trứng cá do “tỳ hư đàm thấp” gây nên, biểu hiện bởi các triệu chứng: mụn trứng cá mưng mủ nặng, bong vảy, để lại sẹo, kèm theo kém ăn, đại tiện lỏng, chất lưỡi nhớt, mạch hoạt.

Đan chi tiêu dao tán gia giảm

Thành phần: Đan bì, hoàng cầm, sơn tra, tô ngạnh mỗi vị 8g, chi tử (sao) 6g, đương quy, sinh địa, phục linh, bạch truật mỗi vị 10g; bạch hoa xà thiệt thảo, nhân trần, bồ công anh mỗi vị 12g. Sắc nước uống mỗi ngày một thang.

Tác dụng: Điều nhiếp xung nhâm, thanh nhiệt giải uất.

Ứng dụng: Thích ứng với trường hợp mụn trứng cá do “xung nhâm thất điều” gây nên. Dạng bệnh này thường gặp ở phụ nữ, bệnh phát theo từng đợt, có tính chu kỳ - liên quan mật thiết với chu kỳ kinh nguyệt - mụn trứng cá xuất hiện nhiều hơn trước kỳ hành kinh. Những nốt sẩn xuất hiện nhiều ở khu vực dưới má, thậm chí lan xuống cả cổ, nốt trứng cá thường bị mưng mủ, sưng tấy đỏ. Kèm theo các chứng trạng như kinh nguyệt không đều, hành kinh đau bụng, vú căng tức khó chịu, người bực bội dễ cáu giận, chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng mỏng, mạch huyền sác (mạch căng như sợi dây đàn và rất nhanh).

Thuốc bôi, rửa bên ngoài

Bài 1: (mễ thố giác thích tiên): Dùng tạo giác thích (gai bồ kết) 30g, thêm giấm gạo 100ml, sắc lấy nước đặc, lọc bỏ bã. Dùng bông sạch thấm nước thuốc bôi vào chỗ da có mụn trứng cá, ngày 2-3 lần. Tác dụng: chữa mụn trứng cá bọc, mụn nước lở ngứa.

Bài 2: Dùng lá mướp non, giã nát, vắt lấy nước cốt, hoặc cắt quả mướp lấy dịch tiết ra từ lát cắt bôi lên chỗ da có mụn trứng cá. Cũng có thể tự chế loại thuốc bột: dùng vỏ quả mướp, sấy khô, tán thành bột mịn. Mỗi ngày, trước lúc nằm ngủ, lấy một ít bột thuốc trộn với rượu trắng, bôi lên những chỗ da bị mụn trứng cá.

Bài 3: Dùng bèo cái tía, thương nhĩ thảo - mỗi thứ 15g, sắc lấy nước, rửa mặt 2 lần sáng, tối, liên tục 10 ngày.

Bài 4: Dùng bạch chỉ 10 phần, phòng phong 5 phần, cúc hoa 5 phần, đan sâm 5 phần; tất cả tán thành bột mịn, trộn đều, cất vào lọ nút kín dùng dần. Sáng và tối dùng 5g bột thuốc sắc lấy nước đặc, bôi lên da mặt, sau 5 phút rửa sạch lại bằng nước sạch.

Lương y Nguyễn Hùng

Nguồn: Báo Sức khỏe & Đời sống

Một số bài thuốc trị mụn trứng cá

Một số bài thuốc trị mụn trứng cá

Một số bài thuốc trị mụn trứng cá :: Comments