1. Một số khái niệm cơ bản

Malware: chỉ chung các máy tính có tính năng gây hại như virus, sâu, trojan...

Virus máy tính: là đoạn mã độc lây nhiễm vào một chương trình, tập tin. Khi bạn kích hoạt chương trình, tập tin kèm theo e-mail, các trò chơi, hình ảnh... virus sẽ tự nhân bản, lây lan và phá hoại.

Sâu máy tính: cũng là virus, nhưng nó không tự nhân bản. Chúng là một chương trình hiểm độc tự động lây lan các máy tính nối mạng với nhau. Sâu máy tính phá hoại, làm giảm hiệu suất hoạt động của máy tính, hệ thống mạng và thường kèm theo các phần mềm gián điệp backdoor trên máy tính đã bị lây nhiễm.

Spyware: có khả năng cướp quyền điều khiển máy tính, thu thập thông tin, tự cài đặt thêm phần mềm, chuyển liên kết trang web, hiện cửa sổ quảng cáo, thay đổi các thiết lập máy tính... mà bạn không mong muốn.

Adware: là hần mềm quảng cáo kèm trong các chương trình cài đặt bạn tải từ trên mạng. Chúng hiển thị đầy thông tin quảng cáo trên màn hình.

Trojan: phần mềm gián điệp ẩn mình dưới dạng một chương trình hữu ích. Nó bí mật tiến hành các thao tác mà bạn không mong muốn, chẳng hạn mở chế độ điều khiển từ xa. Trojan không có chức năng tự sao chép nhưng lại có khả năng phá hoại tương tự virus. Bạn có thể bị nhiễm trojan thông qua tập tin đính kèm trên IM, email, các chương trình màn hình nền, phần mềm dùng thử, tập tin phim, nhạc...

Backdoor: là chương trình cho phép kẻ tấn công giữ đường truy cập về sau vào máy tính của bạn.

Rootkit: giúp kẻ xâm nhập hệ thống ẩn nấp tránh không bị phát hiện. Rootkit thường sửa đổi một số phần của hệ điều hành hoặc tự cài đặt chúng thành các trình điều khiển () hay mô-đun trong .

Keylogger: là phần mềm ghi lại chuỗi phím gõ của người dùng với mục đích lấy trộm mật khẩu.

Phishing: là một hoạt động phạm tội dùng các kỹ thuật lừa đảo. Chẳng hạn trong giao dịch điện tử, kẻ lừa đảo cố gắng lấy các thông tin nhạy cảm, như mật khẩu và thông tin về bằng cách tạo một trang web đăng nhập giống như trang web thật.

"Virus máy tính" thường được dùng để gọi chung cho các chương trình, phần mềm ác tính vì hiện nay chúng có nhiều biến thể kết hợp, phối hợp lẫn nhau để tăng mức độ hủy hoại, lây lan, lẩn tránh sự phát hiện. Phần tiếp theo sẽ giúp bạn cách để tự bảo vệ thông tin dữ liệu trước sự phát triển không ngừng của virus máy tính.