Chăm sóc vườn thuốc Nam.

Những
người bị nhọt tái phát nhiều lần có thể do cơ địa huyết nhiệt, nên uống
thuốc thanh nhiệt, lương huyết theo hướng dẫn của lương y. Nếu sốt cao
liên tục và kéo dài, cần kết hợp với Tây y.


Nhọt
chủ yếu do tụ cầu gây nên (theo Đông y là do huyết nhiệt và nhiệt độc)
gây nên, phổ biến ở mọi lứa tuổi, nhất là ở nơi có điều kiện khí hậu và
mức sống chưa cao như Việt Nam. Tây y điều trị chủ yếu bằng kháng sinh
trấn áp, thuốc nâng cao thể trạng và điều trị rối loạn chuyển hóa (nếu
có); kết hợp với chích tháo khi có điều kiện.
Y học cổ truyền chữa mụn nhọt bằng các phương pháp sau:
1. Giai đoạn mới phát:
Tại chỗ nhọt có sưng, nóng, đỏ, đau, toàn thân có thể kèm theo sốt.
Thuốc đắp tại chỗ: Lá cúc hoa trắng giã nát với chút ít muối, đắp vào
mụn nhọt. Về thuốc uống trong, có thể dùng một trong các bài sau:
- Thổ phục linh 20 g, thương nhĩ tử (quả ké đầu ngựa) 20 g. Sắc uống ngày 1 thang.
-
Kinh giới 8 g, đỗ đen sao 40 g, kim ngân hoa 20 g, cam thảo dây 8 g, ké
đầu ngựa 16 g, liên kiều 12 g, lá sen 16 g, sắc uống. Nếu sốt cao, thêm
hoàng liên, hoàng cầm, chi tử (quả dành dành) mỗi thứ 12 g. Tiểu tiện
ngắn, đỏ thì thêm xa tiền tử 12 g. Táo bón thêm đại hoàng 4 g.
2. Giai đoạn hóa mủ:
Tại vùng nhọt, sưng nhức tăng hơn, xuất hiện mủ trắng và chuyển dần
thành màu vàng. Một số nhọt có ngòi (là khối mủ và tổ chức hoại tử đặc
quánh), thường nằm giữa trung tâm nhọt.
- Thuốc đắp tại chỗ cho phá vỡ mủ: Dọc ráy, lá xoan, muối liều lượng như nhau, đem giã nhỏ, trộn đều, ngày đắp 2 lần.
-
Thuốc uống: Kim ngân hoa 20 g, hoàng cầm, liên kiều, tạo giác thích mỗi
thứ 12 g, trần bì 6 g, bồ công anh 16 g, bối mẫu 8 g, cam thảo 4 g. Sắc
uống ngày 1 thang. Uống liên tục 3 đến 5 thang.
3. Giai đoạn đã vỡ mủ:
Bình thường, cần rửa sạch, thay băng cho mọc tổ chức, liền da. Nếu cơ
thể suy nhược, mủ không hết, nhọt lâu liền thì uống thêm các vị thuốc bổ
khí huyết như bạch truật, đẳng sâm, hoàng kỳ, đương quy...
Dùng
cao dán hút mủ và lên da non: Củ ráy dại 100 g, sáp ong 30 g, nghệ già
50 g, nhựa thông 30 g, dầu vừng 500 ml, cóc vàng 1 con đốt tồn tính. Cho
dầu vừng, nghệ, ráy đun sôi cho đến khi teo lại, gạn bỏ bã, cho sáp ong
vào đun tan; cho bột cóc, nhựa thông quấy đến khi tan đều, lấy một giọt
rỏ vào một cái đĩa thấy không loe ra là được. Rửa sạch mụn nhọt bằng
nước lá trầu không và kinh giới. Lấy miếng giấy chọc thủng ở giữa và
phết cao lên giấy. Ngày dán một lần.
Các
nghiên cứu tại Bệnh viện Y học cổ truyền Hà Nội cho thấy, loại cao dán
trên có hiệu quả tương tự kháng sinh cephalexin. Cao không gây tác dụng
phụ, người bệnh đỡ đau sau 1đến 2 lần dán.
TS Lê Lương Đống, Sức Khỏe & Đời Sống